Στα δίχτυα της τρίτης αξιολόγησης φαίνεται να έχει πιαστεί η υπόθεση του Ελληνικού: οι δανειστές αξιώνουν αποτελέσματα στο πεδίο της προσέλκυσης και υλοποίησης επενδύσεων, αλλά συνεχώς διαπιστώνουν καθυστερήσεις.
Ο Αλέξης Τσίπρας καλείται να παρουσιάσει επειγόντως πρόοδο στον τομέα των επενδύσεων, πέραν των διακηρύξεων, και ταυτόχρονα να εγγυηθεί τις προβλεπόμενες θεσμικές διαδικασίες και την τήρηση του αρχαιολογικού νόμου (και του περιβαλλοντικού επίσης). Η αξιωματική αντιπολίτευση και τα φιλικά προς αυτήν μήντια έχουν βρει νέο πάτημα και σφυροκοπούν την κυβέρνηση με κατηγορίες περί ανικανότητας και απροθυμίας να στηρίξει στην πράξη τις επενδύσεις (μέχρι και για κυβερνητικό σαμποτάζ στην επένδυση γίνεται λόγος), επιχειρώντας έτσι να ακυρώσουν το φιλοεπενδυτικό προφίλ που προβάλλει το τελευταίο διάστημα ο πρωθυπουργός.
Σε μια προσπάθεια να (εμπε)δοθεί το μήνυμα ότι ο πρωθυπουργός επιλαμβάνεται προσωπικά της συγκεκριμένης υπόθεσης, όπως άλλωστε ο ίδιος έχει δεσμευτεί, χθες συγκάλεσε στο Μαξίμου το Πολιτικό Συμβούλιο του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ την επόμενη εβδομάδα αναμένεται και η σύγκληση της Πολιτικής Γραμματείας για το ίδιο θέμα.
Είχε προηγηθεί η συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου την Τετάρτη με τις αποφάσεις για την ανακήρυξη χώρου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος εντός της έκτασης του Ελληνικού να παραπέμπονται κατά πλειοψηφία των μελών του σε επόμενη συνεδρίαση την ερχόμενη Τρίτη. Η νέα αναβολή, παρά τις κατευθύνσεις που είχαν δοθεί μέσω της υπουργού Πολιτισμού Λυδίας Κονιόρδου να λήξει το θέμα, προκάλεσε συναγερμό στο Μαξίμου, δεδομένων και των φωνών στην αντιπολίτευση και ευρύτερα που ζητούν να προχωρήσει η επένδυση «πάση θυσία» και πιέζουν να τεθεί υπεράνω κάθε νομικού πλαισίου, επικαλούμενοι καθυστερήσεις ελέω γραφειοκρατίας που μπορεί να ακυρώσουν την επένδυση κλπ.
Υπαινιγμοί για παράκαμψη του ΚΑΣ
Η ανακοίνωση του Πολιτικού Συμβουλίου που εκδόθηκε μετά τη σύσκεψη κινήθηκε περίπου στη γραμμή της διαρροής του Μαξίμου το απόγευμα της Τετάρτης (η οποία είχε την επιθετική αιχμή στην αναφορά περί κωλυσιεργείας λόγω σκοπιμοτήτων):
από τη μία δηλώνει την ομόφωνη και πλήρη στήριξη του κόμματος στις προβλεπόμενες από το νόμο διαδικασίες, από την άλλη ζητά οι όποιες αποφάσεις να ληφθούν «ταχύτατα» ώστε «να μην τεθεί σε διακινδύνευση η υλοποίηση της επένδυσης». Ταυτόχρονα, υποβαθμίζεται η σημασία της απόφασης του ΚΑΣ με την επισήμανση ότι η αρμοδιότητά του είναι γνωμοδοτική, επισήμανση που σαφώς περιέχει τον υπαινιγμό ότι δεν είναι δεσμευτική άρα μπορεί και να παρακαμφθεί.
Η επισήμανση αυτή ουσιαστικά προσπαθεί να καθησυχάσει τους πάσης φύσης ανησυχούντες και να στείλει το μήνυμα της αποφασιστικότητας της κυβέρνησης να στηρίξει την επένδυση.
Αγκάθια και ανησυχίες
Στην πραγματικότητα όμως, η παράκαμψη της γνωμοδότησης θα σημάνει νέα καθυστέρηση καθώς θα υπάρξει προσφυγή στο ΣτΕ, όπως ήδη έχουν προειδοποιήσει οι αρχαιολόγοι, και θεωρείται βέβαια πως η εμπλοκή θα είναι πολύ μεγαλύτερη.
Η κήρυξη αρχαιολογικών χώρων στο Ελληνικό επί της ουσίας διασφαλίζει ότι οι όποιες τεχνικές εργασίες (στο χώρο που εικάζεται ότι υπάρχουν αρχαιότητες) θα τελούν υπό την παρακολούθηση της αρχαιολογικής υπηρεσίας, με τους αρχαιολόγους να παραπέμπουν στην αντίστοιχη διαδικασία που τηρήθηκε και τηρείται στο Μετρό, στον αγωγό ΤΑΠ αλλά και σε έργα όπως το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Με αυτό τον τρόπο προλαμβάνεται και η ζημία σε βάρος του Δημοσίου, καθώς σε περίπτωση που βρεθούν αρχαιότητες σε χώρο μη κηρυγμένο ως αρχαιολογικό ο επενδυτής δικαιούται αποζημίωσης, βάσει και της σχετικής ρήτρας που υπάρχει στη συμφωνία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα παραπάνω επιχειρήματα των αρχαιολόγων υιοθετεί και παρουσιάζει σε άρθρο του στην Κυριακάτικη Αυγή ο πρώην υπουργός Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ Αριστείδης Μπαλτάς, ο οποίος επισημαίνει και τον κίνδυνο να δημιουργηθεί προηγούμενο όπου διάφοροι επενδυτές θα ζητούν ειδική μεταχείριση έναντι του νόμου.
Προφανώς τα παραπάνω είναι σε γνώση της κυβέρνησης όπως και οι ανησυχίες μεγάλης μερίδας του κόμματος, κυβερνητικών στελεχών, βουλευτών αλλά και της ομάδας αρχιτεκτόνων και καθηγητών του Πολυτεχνείου που χειρίστηκαν το φάκελο του Ελληνικού από την πλευρά της κυβέρνησης στο πλαίσιο της υπογραφής της σύμβασης. Οι ανησυχίες αυτές αφορούν τις προθέσεις του επενδυτή και πιο συγκεκριμένα υπάρχουν υπόνοιες ότι σε αυτές δεν είναι η υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου που έχει υποβάλλει η συμφερόντων Λάτση Lamda Develpoment (λέγεται πχ μεταξύ άλλων πως ενώ αυτό δεν εμποδίζεται από το τμήμα του Ελληνικού για το οποίο εικάζεται ότι υπάρχει αρχαιολογικό ενδιαφέρον, μέχρι σήμερα καμία εργασία δεν έχει ξεκινήσει). Εκτιμάται δε ότι στόχος είναι η δημιουργία καζίνο και η οικοπεδοποίηση της υπόλοιπης έκτασης με σκοπό το real estate.
«Απέναντι» σε Φλαμπουράρη οι Φίλης, Σκουρλέτης, Μπαλτάς
Στο μέτωπο της υπεράσπισης των θεσμικών διαδικασιών καθώς και της πολιτιστικής και περιβαλλοντικής κληρονομιάς μια σειρά στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης έχουν ήδη βγει μπροστά σε σχετικά ήπιους προς το παρόν τόνους – ήδη προαναφέρθηκε ο πρώην υπουργός Αριστείδης Μπαλτάς, ο οποίος προειδοποιεί ότι η κυβέρνηση «θα στιγματιστεί ότι δεν εφάρμοσε τον αρχαιολογικό νόμο για την εξυπηρέτηση συμφερόντων» . Ο πρώην υπουργός Παιδείας και βουλευτής Α΄ Αθήνας Νίκος Φίλης παρέστη στη διαμαρτυρία των αρχαιολόγων έξω από τη συνεδρίαση του ΚΑΣ την Τετάρτη , δηλώνοντας ότι «είναι αναγκαίες οι επενδύσεις στη χώρα μας, αλλά οι επενδύσεις πρέπει να σέβονται το περιβάλλον, είτε το φυσικό είτε το πολιτισμικό».
Επίσης, ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης υπερασπίστηκε τους αρχαιολόγους και τις θεσμικές διαδικασίες. Μιλώντας στη Βουλή σημείωσε πως «σε αυτήν τη χώρα με την τεράστια παράδοση, με τον πολιτισμό -που είναι ένα κεφάλαιο ζωντανό και διαχρονικό- πρέπει να προστατεύουμε την εθνική κληρονομιά, και όχι χάριν της πολιτικής σκοπιμότητας να θέλουμε να καταλύσουμε το θεσμικό πλαίσιο. Διότι οι αρχαιολόγοι σήμερα δίνουν μια μάχη υπεράσπισης αυτής της χώρας και δεν μπορεί για καμιά πολιτική σκοπιμότητα να μηδενίζεται το έργο τους». Και κατέληξε: «Είναι ντροπή όσα γράφονται σήμερα, σε μια μερίδα του Τύπου, δημοσιεύματα που προσπαθούν να υπονομεύσουν μια από τις πιο αξιόλογες υπηρεσίες του ελληνικού Δημοσίου».
Ισορροπίες όπως καταλήγει το “topontiki” φαίνεται πως φροντίζουν να τηρούν οι Δραγασάκης, Σταθάκης και Πιτσιόρλας, ενώ εκείνος που φέρεται να κινεί τα νήματα υπέρ τις επίσπευσης των διαδικασιών, έχοντας από κοντά την υπουργό Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, είναι ο αρμόδιος για τις επενδύσεις υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης. Στο μεταξύ, ακούγεται ότι υπήρξαν σκέψεις από πλευράς της υπουργού Πολιτισμού για την απομάκρυνση της γενικής γραμματέως του υπουργείου και προέδρου του ΚΑΣ Μαρίας Ανδρεαδάκη – Βλαζάκη. Είτε υπήρξαν πάντως πράγματι τέτοιες σκέψεις είτε όχι, η αξίωση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης για «καρατόμηση» της κας Βλαζάκη, μάλλον απομακρύνει ένα τέτοιο ενδεχόμενο.