Ο νόμος που ευνοεί την ΟΠΑΠ ΑΕ, ποιον είχε εμπνευστή;

Ο νόμος-χάρη στην ΟΠΑΠ ΑΕ, αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων, φαίνεται πως ήταν το πρώτο «δώρο» που δόθηκε.

Ακολούθησε το δεύτερο, η τροπολογία για τη μετεγκατάσταση του καζίνου του Μοντ Παρνές ως αντάλλαγμα για την απόσυρση των καταγγελιών για κρατική ενίσχυση κατά της ΟΠΑΠ ΑΕ.

Οι ασάφειες στις επεξηγήσεις Τσακαλώτου

Ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, δεσμεύθηκε ότι όταν τεθεί προς συζήτηση και ψήφιση η τροπολογία, θα έχει γνωστοποιηθεί και το πλήρες νομοθετικό πλαίσιο που επεξεργάζεται το ΥΠΟΙΚ για τα υπόλοιπα καζίνα και πως όταν θα έρθει προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής το νομοσχέδιο για τα καζίνα, θα δοθεί στη δημοσιότητα και το γενικό πλαίσιο για τα online παιχνίδια.

Δεν απάντησε, ωστόσο, επαρκώς στο γιατί το νομοσχέδιο ρύθμισης της αγοράς παιγνίων δεν έρχεται ολόκληρο, αλλά αποσπασματικά -σε τρεις δόσεις-, με πρώτο μέρος την τροποποίηση και ανανέωση της σύμβασης με την ΟΠΑΠ ΑΕ, με «γκρίζα» σημεία και ενδείξεις για κατά παραγγελία νόμο.

Μάλιστα επικαλέστηκε «άγχος για τα έσοδα», για να αιτιολογήσει τη βιασύνη να περάσουν πρώτα οι ρυθμίσεις για τα «φρουτάκια».

Εγώ φταίω. Είχα πολύ άγχος να αρχίσουν αμέσως τα VLTs για να έχουμε έσοδα μέσα στο 2018

«Εγώ φταίω. Είχα πολύ άγχος να αρχίσουν αμέσως τα VLTs για να έχουμε έσοδα μέσα στο 2018. Nα εισπράξουμε δηλαδή τα 100 εκατ. ευρώ που θέλω εγώ. Αυτό ήταν το άγχος μου» είχε πει χαρακτηριστικά στη συνεδρίαση της περασμένης Πέμπτης.

Ωστόσο θα έπρεπε ο υπουργός να έχει περισσότερο άγχος για το κοινωνικό κόστος που θα έχει το νομοσχέδιο, καθώς οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην «καζινοποίηση» κάθε γειτονιάς.

• Οι βασικές προβλέψεις του νομοσχεδίου είναι οι ακόλουθες:

Τώρα οι άδειες γίνονται 25.000 και θα τις διαχειρίζεται όλες η ΟΠΑΠ ΑΕ

Οι άδειες για τα παιγνιομηχανήματα VLTs είχε προβλεφθεί με τον Ν. 4002/2011 ότι θα είναι 35.000 και θα μοιράζονταν 16.500 στην ίδια την ΟΠΑΠ ΑΕ και 18.500 σε 4-10 παραχωρησιούχους ιδιώτες ύστερα από διεθνή διαγωνισμό.

Τώρα οι άδειες γίνονται 25.000 και θα τις διαχειρίζεται όλες η ΟΠΑΠ ΑΕ.

Ο μέγιστος αριθμός παιγνιομηχανημάτων σε κάθε κατάστημα αμιγώς με VLTs αυξάνεται από 25 σε 50, ενώ ο μέγιστος αριθμός παιγνιομηχανημάτων σε κάθε κατάστημα της ΟΠΑΠ ΑΕ από 3 πηγαίνει στα 15. Παράλληλα, η χρονική διάρκεια της κάθε άδειας από τα 10 χρόνια αυξάνεται στα 18, ενώ το χρονικό όριο για να έχουν εγκατασταθεί μετατέθηκε στο τέλος του 2019.

Οι αλλαγές που γίνονται είναι για να ξεκινήσουν τα «φρουτάκια» μαζικά

Στην πραγματικότητα τα 25.000 παιγνιομηχανήματα στα μίνι καζίνα των 15 ή 50 μηχανημάτων στις γειτονιές δεν θα «ρυθμίσουν» ή «ελέγξουν» τον τζόγο, αλλά θα γενικεύσουν, θα επεκτείνουν μια επικίνδυνη και εθιστική μορφή τζόγου.

Γίνεται αντιληπτό ότι οι αλλαγές που γίνονται είναι για να ξεκινήσουν τα «φρουτάκια» μαζικά και για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα και οι δυσκολίες που είχε συναντήσει η ΟΠΑΠ ΑΕ και οι μέτοχοί της σε αυτή την «επένδυση».

Η μελέτη της Deloitte

Ο νέος νόμος για την ΟΠΑΠ ΑΕ βασίζεται σε μια μελέτη της Deloitte με αμφισβητούμενες παραδοχές, η οποία κατατέθηκε τελευταία στιγμή στη Βουλή, ύστερα από αιτήματα των βουλευτών. Η μελέτη δεν αποτιμά την αξία της οκταετούς παράτασης για το Δημόσιο, αλλά απαντά στο ερώτημα με τι περίοδο παραχώρησης για τα 25.000 VLTs αντιστοιχεί η περίοδος 10 χρόνων για 35.000 VLTs για 10 χρόνια, και ο στόχος της είναι να αποδείξει ότι η αξία είναι ίδια και μια τέτοια παράταση για 8 χρόνια δεν αποτελεί κρατική ενίσχυση. Τονίζεται, ωστόσο, στη μελέτη ότι όλες οι παραδοχές και τα μοντέλα βασίζονται σε στοιχεία που δόθηκαν από την ΟΠΑΠ ΑΕ.

Το Δημόσιο αποφάσισε ξαφνικά και με δική του πρωτοβουλία, στις αρχές του 2017, -η ανάθεση της μελέτης γίνεται στην Deloitte στις 29/3/2017- να μειώσει τα «φρουτάκια» κατά 10.000, να αυξήσει τα VLTs ανά κατάστημα από 25 σε 50 και να απαλλάξει την εταιρεία από υποπαραχωρησιούχους, και το μόνο που ρωτά την Deloitte είναι για πόσα χρόνια πρέπει να παρατείνει την παραχώρηση ώστε η αξία της πρώτης και της δεύτερης σύμβασης να είναι η ίδια.

Ουσιαστικά το Δημόσιο αποφάσισε να αναθεωρήσει τη σύμβαση του 2011 με την ΟΠΑΠ ΑΕ, να αναθέσει την εκτίμηση της νέας περιόδου παραχώρησης στον σύμβουλο της ΟΠΑΠ ΑΕ και να παραχωρήσει χωρίς διαγωνισμό, χωρίς αποτίμηση και δωρεάν την οκταετή παράταση στην ΟΠΑΠ ΑΕ.

Επίσης αποφάσισε να παραγγείλει στην Deloitte να αποδείξει ότι δεν πρόκειται για κρατική ενίσχυση, ζητώντας ουσιαστικά να αποτιμήσει όσο γίνεται χαμηλότερα το asset το Δημοσίου, για να το χαρίσει.

Και η μελέτη το κάνει με επιτυχία, αφού παραδέχεται ότι:

• Τα έσοδα της ΟΠΑΠ ΑΕ, αν είχε τα 35.000 «φρουτάκια» για 10 χρόνια, θα ήταν περισσότερα απ’ ό,τι τα έσοδα για 25.000 «φρουτάκια» για 18 χρόνια.
• Τα έξοδα της ΟΠΑΠ ΑΕ θα ήταν μικρότερα αν είχε 35.000 «φρουτάκια» για 10 χρόνια, απ’ ό,τι για 25.000 «φρουτάκια» για 18 χρόνια.
• Δεν αλλάζει τίποτα απολύτως αν μπαίνουν 50 και όχι 25 VLTs ανά κατάστημα.
• Δεν αυξάνεται η αποδοτικότητα του project επειδή απαλλάσσεται από τους υποπαραχωρησιούχους.
• Δεν θα έχει μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους στα νέα μεγάλα καταστήματα των 50 VLTs.

Η μελέτη, η Επιτροπή Παιγνίων, η ΟΠΑΠ ΑΕ, η κυβέρνηση, ο υπουργός Οικονομικών ισχυρίζονται ότι η ΟΠΑΠ ΑΕ, ενώ θα κέρδιζε περισσότερα αν είχε τα 35.000 «φρουτάκια» για δέκα χρόνια, δέχτηκε την πρωτοβουλία της Επιτροπής Παιγνίων να μειώσει τον αριθμό από 35.000 σε 25.000, για να προστατεύσουν όλοι μαζί το δημόσιο συμφέρον.

Η πικρή αλήθεια για την ΟΠΑΠ

Η αλήθεια, όμως, είναι ότι πρώτα η ΟΠΑΠ ΑΕ διαπίστωσε ότι δεν μπορεί να κάνει χωρίς ζημίες τον διαγωνισμό για τους υποπαραχωρησιούχους και μετά η μόνη λύση ήταν να μειωθεί ο αριθμός των VLTs.

Σήμερα έχουν τοποθετηθεί 6.000 VLTs, οπότε αν δεν ψηφιστεί αυτός ο νόμος, τον Ιούνιο του 2018, η ΟΠΑΠ ΑΕ θα πρέπει να επιστρέψει αζημίως στο Δημόσιο πολύ περισσότερα από 10.000 VLTs.

Από αυτό και μόνο το γεγονός δεν στέκει το επιχείρημα της Επιτροπής Παιγνίων ότι δήθεν η πρωτοβουλία για τη μείωση των VLTs και για την κατάρτιση του νομοσχεδίου είναι δική της, για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος.

Το δημόσιο συμφέρον θα εξυπηρετούνταν καλύτερα αν η ΟΠΑΠ ΑΕ πλήρωνε τη λάθος επιχειρηματική της επιλογή

Το δημόσιο συμφέρον θα εξυπηρετούνταν καλύτερα αν η ΟΠΑΠ ΑΕ πλήρωνε τη λάθος επιχειρηματική της επιλογή και το Δημόσιο έκανε διαγωνισμό για την οκταετή σύμβαση για όσα «φρουτάκια» το ίδιο το Δημόσιο αποφάσιζε να έχει στην ελληνική αγορά.

Αυτό που σίγουρα δεν μπορεί να υπολογιστεί είναι το κόστος για την ελληνική κοινωνία.

Πλέον έχει ανοίξει διάπλατα η πόρτα της δημιουργίας πολλών μικρών «καζίνων» σε κάθε ελληνική γειτονιά, χωρίς μάλιστα τις προστατευτικές δικλίδες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι όσον αφορά τα VLTs, έχει αφαιρεθεί η υποχρέωση αναγραφής του ΑΦΜ του παίκτη από την κάρτα του, καταργήθηκε το όριο απώλειας εισοδήματος και του επιτρέπεται η χορήγηση βεβαίωσης κερδών χωρίς την υποχρέωση της αναγραφής του αρχικού ποσού πονταρίσματος.

Περαιτέρω, έχει καταργηθεί και το όριο απόστασης μεταξύ των καταστημάτων, με αντάλλαγμα την προνομιακή «προμήθεια» της ΟΠΑΠ ΑΕ, που ανέρχεται στο 10%.

Το παράδειγμα της Κύπρου

Στην κατάθεσή του στη Βουλή ο πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Παιγνίων, Αντώνης Στεργιώτης, προχώρησε σε σοβαρές καταγγελίες αναφορικά με τις πρακτικές της ΟΠΑΠ ΑΕ στην Κύπρο για συναφές με την ελληνική περίπτωση ζήτημα.

Ο κ. Στεργιώτης επεσήμανε ότι «ο γενικός ελεγκτής, δηλαδή ο πρόεδρος του αντίστοιχου Ελεγκτικού Συνεδρίου της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατήγγειλε στην Επιτροπή Οικονομικών της Κυπριακής Βουλής, η οποία συζητούσε το σχέδιο νόμου για την επέκταση του αποκλειστικού δικαιώματος της ΟΠΑΠ ΑΕ, ότι το σχέδιο αυτό το οποίο κατατέθηκε δεν είχε συνταχθεί από το υπουργείο Οικονομικών που το έστειλε στον ελεγκτή, αλλά από την ΟΠΑΠ ΑΕ.

Το νομοσχέδιο απεσύρθη, το υπουργείο Οικονομικών αναγνώρισε ότι αυτό ήταν η θέση της ΟΠΑΠ ΑΕ

Γι’ αυτό το νομοσχέδιο απεσύρθη, το υπουργείο Οικονομικών αναγνώρισε ότι αυτό ήταν η θέση της ΟΠΑΠ ΑΕ, κατά τον γενικό ελεγκτή καταδολιεύει τα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας και το υπουργείο Οικονομικών «κατεβάζει» άλλον -τελείως διαφορετικό- νόμο.

Το θέμα της διακρατικής συμφωνίας μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελλάδας, και πιο συγκεκριμένα της συνέχισης της συμφωνίας της ΟΠΑΠ ΑΕ στην Κύπρο, φαίνεται να λαμβάνει προοδευτικά σοβαρές διαστάσεις, έχοντας πλέον τεθεί στο μικροσκόπιο των ελεγκτικών Αρχών το νέο σχέδιο νόμου μετά την απόσυρση του προηγούμενου προσχεδίου, εφόσον, όπως υποστήριξε ο γενικός ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης, επρόκειτο για υιοθέτηση και προώθηση ενός νομοσχεδίου που διασφάλιζε κατά προτεραιότητα τα συμφέροντα της ΟΠΑΠ ΑΕ.

Για τη «φωτογραφική» ρύθμιση του νομοσχεδίου ο κ. Μιχαηλίδης χαρακτήρισε την ενέργεια του υπουργείου Οικονομικών απαράδεκτη και αντιδεοντολογική

Μάλιστα, σύμφωνα με το κυπριακό Stockwatch, για τη «φωτογραφική» ρύθμιση του νομοσχεδίου ο κ. Μιχαηλίδης χαρακτήρισε την ενέργεια του υπουργείου Οικονομικών να προβάλει το προσχέδιο νομοσχεδίου, που είχε συνταχθεί από την ΟΠΑΠ ΑΕ, ως νομοσχέδιο που προετοιμάστηκε από το ίδιο το υπουργείο ως απαράδεκτη και αντιδεοντολογική, προκαλώντας πολιτικό σεισμό στην Κύπρο.

Με την επισήμανση του κ. Μιχαηλίδη να αναφέρει ότι το καθ’ υπόδειξιν από την ΟΠΑΠ ΑΕ νομοσχέδιο έφερε τις υπογραφές δύο λειτουργών του υπουργείου κατά την προώθησή του στην ελεγκτική υπηρεσία, αναζητώντας τόσο τους συντάκτες όσο και τον τρόπο που αυτό κατέφθασε στο ΥΠΟΙΚ, απέδωσε τις ευθύνες στο υπουργείο Οικονομικών, με τον προϊστάμενο της αρμόδιας επιτροπής να ανταπαντά ότι τα ερωτήματά του θα εξεταστούν.

Μετά την παραδοχή του κυπριακού υπουργείου Οικονομικών ότι το αρχικό νομοσχέδιο έχει συνταχθεί από την ΟΠΑΠ ΑΕ, το ίδιο αυτήν τη στιγμή περνάει στην κατάρτιση νέου νομοσχεδίου που είναι έτοιμο να προωθηθεί εκ νέου στη Βουλή.

Ο κ. Μιχαηλίδης, αναφερόμενος κατ’ επανάληψη στο ζήτημα της ερμηνείας της συμφωνίας κράτους – ΟΠΑΠ ΑΕ, άφησε αιχμές για τα απολεσθέντα δημόσια έσοδα της κυπριακής Οικονομίας, τα οποία μέχρι το 2015 ανέρχονταν σε 32 εκατομμύρια, καλώντας μάλιστα τον γενικό εισαγγελέα να προβεί σε γνωμάτευση με την οποία θα διαπιστώνεται αν τελικά πρόκειται για μια κακή ή μια λάθος συμφωνία.