Τον Δεκέμβρη του 2013 η δεξιά ισπανική κυβέρνηση αποφασίζει να μην ενδώσει στις πιέσεις του Αμερικανού δισεκατομμυριούχου Σέλντον Αντελσον και να μην αλλάξει πτυχές της φορολογικής και νομικής προστασίας ώστε να προχωρήσει το λεγόμενο «ευρωπαϊκό Λας Βέγκας», παρά τις χιλιάδες θέσεις εργασίας που υποτίθεται ότι θα δημιουργούνταν.
Σύμφωνα με το σχέδιο, θα κατασκευαζόταν στο Αλκροκόν, 200 χλμ. νοτίως της Μαδρίτης, ένα κέντρο ψυχαγωγίας στα αμερικανικά πρότυπα με ξενοδοχεία, πολλά καζίνα, ένα κέντρο διασκέψεων, εμπορικά κέντρα, μπαρ και γήπεδα του γκολφ.
Τρεις ήταν οι βασικοί λόγοι της απόσυρσης του μεγιστάνα Αντελσον, ο οποίος τελικά επένδυσε στο Μακάο: η άρνηση της κυβέρνησης να αλλάξει τον αντικαπνιστικό νόμο και οι απαιτήσεις του για ανεξέλεγκτο όριο πίστωσης στον πελάτη από το καζίνο και για νόμιμη εξαγωγή κερδών παικτών χωρίς κανένα όριο ή έλεγχο.
Σε καμία χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης (πλην Μ. Βρετανίας) δεν επιτρέπεται η δανειοδότηση των παικτών από τα καζίνα.
Πριν από τρεις μέρες ψηφίστηκε στην ελληνική Βουλή ο νόμος που αφορά την αδειοδότηση των επιχειρήσεων καζίνων.
Μεταξύ άλλων ρυθμίσεων (κατάργηση εισιτηρίου εισόδου, 4 νέες άδειες, μείωση συντελεστών φορολόγησης μεικτών κερδών) θεσμοθετήθηκε η δυνατότητα δανειοδότησης των παικτών από τα καζίνα με ποσά που θα υπερβαίνουν τα 50.000 ευρώ.
Η συγκεκριμένη ρύθμιση δεν υπήρχε στο σχέδιο νόμου που δόθηκε σε διαβούλευση τον περασμένο Δεκέμβρη.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, η ένταξη των διατάξεων για τα καζίνα αποτελούσε απαίτηση των δανειστών.
Ωστόσο, η απόφαση για την παροχή πίστωσης από τα καζίνα προκαλεί πλήθος ερωτημάτων καθώς όχι μόνο δεν ασκείται η δέουσα περιοριστική πολιτική ως προς τα τυχερά παίγνια, αλλά ενδεχομένως -και αν δεν υπάρξουν διευκρινιστικές υπουργικές αποφάσεις- ανοίγει ο δρόμος για παράκαμψη των capital controls, ενώ εκφράζονται και ανησυχίες για περισσότερες δυνατότητες νομιμοποίησης εσόδων που προέρχονται από εγκληματικές δραστηριότητες.
Τα capital controls
Ως προς τα capital controls, η δυνατότητα παράκαμψής τους μπορεί να πραγματοποιηθεί αν τα πιθανά κέρδη μετά τον δανεισμό δοθούν στον παίκτη με τη μορφή ρευστού και όχι με τη μορφή επιταγής.
Σύμφωνα με το καταστατικό και τους κανόνες δεοντολογίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης Καζίνων για το υπεύθυνο παιχνίδι, η δανειοδότηση απαγορεύεται ρητά.
Επιπλέον, για τη δανειοδότηση από τα καζίνα, που δεν αποτελούν πιστωτικά ιδρύματα, χρειάζεται απαραίτητα έγκριση της Τράπεζας της Ελλάδος, όπως επιβεβαιώνουν και κυβερνητικές πηγές, οι οποίες αποκλείουν μετά τη ρύθμιση του κανονιστικού πλαισίου να υπάρξουν «παραθυράκια για τα capital controls».
Παράγοντες της αγοράς (αντίπαλων επιχειρηματικών συμφερόντων) συμφωνούν πως το συγκεκριμένο νομοσχέδιο για τα καζίνα γίνεται με το «βλέμμα» στη μελλοντική επένδυση στο Ελληνικό, δημιουργώντας ένα πολύ ευνοϊκό έδαφος για τον μελλοντικό επενδυτή, ειδικά αν αυτός έχει τα συμφέροντά του εκτός χώρας.
Εκτός της προνομιακής φορολόγησης (με μείωση φόρου όταν υπάρχει αύξηση των μεικτών κερδών), η διάταξη για τα δάνεια ενδεχομένως συμφέρει αλυσίδες καζίνων, για παράδειγμα στις ΗΠΑ, που θα κατευθύνουν πλούσιους VIP πελάτες (π.χ. Σαουδάραβες με πιστωτική γραμμή μερικών εκατ. δολαρίων, ενταγμένοι στο loyalty program του καζίνου) να έρθουν στην Ελλάδα.
Με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα προσδοκά αύξηση εσόδων μέσω της φορολογίας και οι επιχειρήσεις καζίνων μπορούν να αξιοποιήσουν τις πιθανές διαφορές στο ύψος των φόρων μεταξύ ΗΠΑ-Ελλάδας ώστε να φοροαποφεύγουν νόμιμα από τα κράτη όπου έχουν την έδρα τους.
Παράλληλα, με αυτόν τον τρόπο, μπορούν οι εταιρείες να δημιουργούν τεχνητούς τζίρους, να επηρεάζουν τις μετοχές τους και να ενσωματώνουν τα «φουσκωμένα» αυτά αποτελέσματα σε ισολογισμούς άλλων εταιρειών σε κράτη με χαμηλότερη φορολογία νομικών προσώπων (tax dumbing).
Ηδη κορυφαίοι όμιλοι καζίνων όπως η Caesar’s Entertainment έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για το καζίνο στον χώρο του Ελληνικού.
Κεντρική γραμμή της Ε.Ε. στα τυχερά παίγνια είναι η περιοριστική πολιτική καθώς η Ε.Ε. είναι εναντίον της μαζικής και ελεύθερης εξάπλωσης του τζόγου στην κοινωνία για λόγους προστασίας των καταναλωτών και για λόγους δημόσιας τάξης.
Επί του θέματος υπάρχουν αποφάσεις του Διεθνούς Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου καθώς και του ΣτΕ.
Η ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία αντιμετωπίζει τον τζόγο ως «αναγκαίο κακό» και τα καζίνα λειτουργούν «χάριν δημοσίας τάξεως» για λόγους προστασίας από παράνομες εγκληματικές δραστηριότητες.
Η συγκεκριμένη διάταξη, αντί για περιορισμό στον τζόγο (κατ’ αναλογία διατάξεων για την ημερήσια ή μηνιαία απώλεια στα VLT του ΟΠΑΠ, ομοίως και στον διαδικτυακό στοιχηματισμό), τον απελευθερώνει με δικαίωμα πίστωσης πάνω από 50.000 ευρώ, χωρίς κανένα όριο.
Η άλλη άποψη
Διαφορετική ερμηνεία δίνουν στον νόμο στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, που διευκρινίζουν πως «η συγκεκριμένη ρύθμιση αφορά αποκλειστικά τους πολύ πλούσιους που θα έχουν τη δυνατότητα να παίξουν τέτοια ποσά».
«Υπάρχει λόγος να προστατέψουμε αυτούς που το καζίνο χωρίς καμία εγγύηση θα δανείσει πάνω από 50.000 ευρώ; Λιγότερα δεν μπορεί να δανείσει. Αυτή η ομάδα του πληθυσμού δεν χρειάζεται προστασία. Δηλαδή όταν θα έρχεται ένας πάμπλουτος στην Ελλάδα να μην μπορεί να του δανείσει το καζίνο; Ετσι κι αλλιώς, όποιος δανειστεί θα ελέγχεται από την Επιτροπή Παιγνίων», εξηγούν πηγές του υπουργείου Οικονομικών.
Αρμόδια αρχή για τη ρύθμιση της αγοράς παιγνίων είναι η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ).
Η «Εφ.Συν.» απηύθυνε σειρά ερωτημάτων προς τον πρόεδρο της ανεξάρτητης εποπτεύουσας αρχής, χωρίς να λάβει καμία απάντηση.
Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο η ΕΕΕΠ υπόκειται σε κοινοβουλευτικό έλεγχο και έχει υποχρέωση διά νόμου να υποβάλλει μέχρι τέλους Μαρτίου κάθε έτους έκθεση πεπραγμένων με τα οικονομικά στοιχεία στον χώρο του τζόγου.
Η έκθεση αυτή δεν έχει υποβληθεί εδώ και 10 μήνες.
Στα θετικά του νομοσχεδίου είναι η πρόβλεψη για την εποχική λειτουργία (από Μάρτιο έως Οκτώβριο) μερικών καζίνων, όπως της Μυκόνου και της Σαντορίνης.
Στην περίπτωση αυτή, προβλέπεται πως την περίοδο που το καζίνο θα είναι κλειστό οι εργαζόμενοι θα λαμβάνουν το 70% του μισθού τους ή μικρότερο ποσοστό σε περίπτωση που αυτό έχει συμφωνηθεί.
Αντιδρούν οι τοπικές αρχές
Ηδη υπάρχουν πολλές αντιδράσεις για τη δημιουργία των νέων καζίνων από τις τοπικές αρχές.
Ο δήμαρχος της Μυκόνου ανακοίνωσε μέσω επίσημης επιστολής πως προτίθεται να προχωρήσει σε δημοψήφισμα και συλλογή υπογραφών προκειμένου να αποτρέψει το έργο.
«Είμαστε πλήρως αντίθετοι με τη δημιουργία καζίνου στη Σαντορίνη καθόσον οι επιπτώσεις από μια τέτοια ενέργεια θα είναι ανεπανόρθωτες στην οικονομία, τον πολιτισμό και την κοινωνική δομή του νησιού μας. Εκφράζουμε την πλήρη δυσαρέσκειά μας προς την Πολιτεία, η οποία χωρίς καμία ενημέρωση και χωρίς να λάβει υπόψη τη γνώμη της τοπικής κοινωνίας παραχωρεί άδεια καζίνου στο νησί αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις που θα προκύψουν» ανέφερε ψήφισμα του δημοτικού συμβουλίου Θήρας.
Αντιδράσεις υπάρχουν όμως και από τη Νομαρχιακή Επιτροπή ΣΥΡΙΖΑ Ηρακλείου για το καζίνο της Κρήτης.