Στη θετική γνωμάτευση υπό αυστηρούς όρους που εκδόθηκε στις 12 Ιουλίου 2018, η Περιβαλλοντική Αρχή επισημαίνει κάποια θέματα της σύνθετης αυτής ανάπτυξης, η οποία περιλαμβάνει ξενοδοχείο και παρεμφερείς χρήσεις με κυριότερο το καζίνο, τα οποία δεν έχουν διερευνηθεί/αναλυθεί ή αξιολογηθεί ικανοποιητικά στη Μελέτη Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (ΜΕΕΠ), λαμβάνοντας υπόψη μέγεθος, δυναμικότητα, κόστος και σημαντικότητά της για το κράτος. Σημειώνεται ότι όλα τα έργα για την οικοδόμηση του υπό αναφορά έργου αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2020 και το κόστος υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα €550 εκατομμύρια.
Τα κυριότερα θέματα όπως αναφέρονται στο αναλυτικό άρθρο του “philenews.com” αφορούν στον υγρότοπο της Αλυκής Ακρωτηρίου, μέτρα διαχείρισης των ειδών πτηνοπανίδας και των κουνουπιών, επιπτώσεις του φωτισμούθορύβου στην τοπική βιοποικιλότητα, αξιολόγηση της αλλαγής χρήσης γης και των συσσωρευτικών επιπτώσεων που θα προκύψουν από την κατασκευή του έργου.
Η Περιβαλλοντική Αρχή αποφάσισε να συναινέσει στην προώθηση της προτεινόμενης ανάπτυξης, υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστούν οι όροι που προτείνει, οι οποίοι έχουν στόχο τον περιορισμό των κυριότερων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ώστε το έργο να είναι περιβαλλοντικά βιώσιμο.
Η ανάπτυξη χωροθετείται κοντά σε περιοχή προστασίας της φύσης (Ειδική Ζώνη Διατήρησης και Ζώνη Ειδικής Προστασίας), η οποία εμπίπτει εντός Βρετανικών Βάσεων και προστατεύεται από διεθνείς συμβάσεις. Η περιοχή αυτή έχει ιδιαίτερη οικολογική αξία, δεδομένου ότι η Αλυκή Ακρωτηρίου, η οποία αποτελεί τον μεγαλύτερο υγροβιότοπο του νησιού που φιλοξενεί πολύ σημαντικά είδη πουλιών, έχει χαρακτηρισθεί ως Υγρότοπος Διεθνoύς Σημασίας από τη Συνθήκη Ramsar και απέχει μόλις 300 περίπου μέτρα από το προτεινόμενο έργο.
Οι κυριότερες επιπτώσεις κατά την κατασκευή του έργου είναι:
1) Κατάληψη μεγάλης έκτασης γης, με αφαίρεση της βλάστησης (περίπου 8.600 εσπεριδοειδή, 802 κυπαρίσσια και 146 ευκάλυπτοι) και πιθανό επηρεασμό της πτηνοπανίδας που απαντάται στον υγρότοπο της Αλυκής Ακρωτηρίου.
2) Αυξημένα επίπεδα ηχορύπανσης λόγω των κατασκευαστικών εργασιών.
3) Εκπομπή ατμοσφαιρικών ρύπων από τα κατασκευαστικά μηχανήματα/οχήματα και εκπομπές σκόνης στην ατμόσφαιρα.
4) Αλλαγή χρήσης γης, απώλεια και αλλοίωση του γεωργικού χαρακτήρα της περιοχής, με μεγάλης κλίμακας επιπτώσεις στα είδη που διαβιούν εκεί.
5) Σφράγιση του εδάφους σε μεγάλη έκταση καλών γεωργικών γαιών, από κατασκευές, υποδομές και οδικό δίκτυο.
6) Επιπτώσεις από την κατασκευή παρεμφερών υποδομών για το έργο: βιολογικός σταθμός, δίκτυα ηλεκτροδότησης και νερού και νέου εσωτερικού οδικού δικτύου.
Οι κυριότερες επιπτώσεις κατά τη λειτουργία του έργου είναι:
1) Δημιουργία στερεών και υγρών αποβλήτων προς διαχείριση, από τη λειτουργία της ανάπτυξης.
2) Φωτορύπανση και οχληρία, η οποία θα προκύπτει από τις αυξημένες ανάγκες φωτισμού και τη χρήση κατά τη διάρκεια της νύχτας.
3) Αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου στην υπό ανάπτυξη περιοχή, αλλά και στο οδικό δίκτυο της ευρύτερης περιοχής.
4) Αύξηση αέριων ρύπων στην ευρύτερη περιοχή από τα μέσα συγκοινωνίας και από τη λειτουργία του έργου.
5) Αλλαγή χρήσης της γης, η οποία στο παρόν στάδιο χρησιμοποιείται για γεωργικούς σκοπούς, και επηρεασμός της τοπικής πτηνοπανίδας όσον αφορά στη χρήση αυτής της έκτασης γης για τροφοληψία, φωλεοποίηση και αναπαραγωγή.
6) Κατακερματισμός και απώλεια γεωργικών γαιών.
7) Μόνιμη απομάκρυνση ειδών πανίδας τα οποία χρησιμοποιούν την περιοχή.
8) Αισθητική ρύπανση ως αποτέλεσμα του μεγάλου ύψους της ξενοδοχειακής μονάδας (75μ.).
5) Προστασία των υδάτων και του εδάφους από τα όμβρια ύδατα τα οποία θα προκύπτουν από τις επιμέρους αναπτύξεις (συσσωρευτικά).
6) Αύξηση επιπέδων θορύβου, φωτισμού και οχληρίας από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες (μεταφορές, τουριστικές δραστηριότητες κ.λπ.) στην ευρύτερη περιοχή.
Η Περιβαλλοντική Αρχή δεν προτίθεται να αξιολογήσει οποιοδήποτε αίτημα για μελλοντική αύξηση του τρέχοντος συντελεστή κάλυψης της ανάπτυξης, καθώς κάτι τέτοιο θεωρείται σαλαμοποίηση του έργου. Η γνωμάτευση, με τα δεδομένα ως έχουν σήμερα, θεωρείται δεσμευτική. Τα μέτρα της Αρχής περιλαμβάνουν: περιορισμό εκχέρσωσης και εκσκαφών στις απολύτως απαραίτητες επιφάνειες χωροθέτησης των κτηριακών εγκαταστάσεων και υποδομών, διατήρηση βλάστησης στις παρυφές των τεμαχίων και σε χώρους όπου δεν θα υπάρχουν οι κτηριακές εγκαταστάσεις και αποφυγή οικοπεδοποίησης όλων των τεμαχίων. Επιπλέον, η τοπιοτέχνηση και το δημόσιο πράσινο θα χωροθετούνται νότια, νοτιοανατολικά και νοτιοδυτικά του έργου, έτσι ώστε να προστατεύονται ο υγρότοπος και η άγρια ζωή.
Αρπακτικά πτηνά στην περιοχή χωροθέτησης
Σύμφωνα με τους μελετητές, το μόνο είδος αρπακτικού πτηνού που απαντάται στην περιοχή χωροθέτησης του προτεινόμενου έργου είναι ο ζάνος, ο οποίος αναφέρεται ως «σιαχίνι/ πετρίτης». Παρόλα αυτά αναφέρει η Περιβαλλοντική Αρχή, βάσει αριθμού προηγούμενων μελετών στην περιοχή του έργου, μεταξύ πολυάριθμων ειδών πτηνών, απαντoύν στην περιοχή και δύο πολύ σημαντικά είδη αρπακτικών πτηνών, ο μαυρομμάτης και το μαυροφάλκονο.
Σημειώνεται ότι, οι μελετητές του προτεινόμενου έργου δεν έχουν διεξαγάγει οποιεσδήποτε συστηματικές καταγραφές πουλιών στην περιοχή χωροθέτησης του προτεινόμενου έργου, παρότι η Περιβαλλοντική Αρχή επανειλημμένα έχει ζητήσει γραπτώς να γίνει καταγραφή των ειδών πανίδας που απαντούν στην περιοχή και πώς αυτά ενδεχομένως να επηρεαστούν από την προτεινόμενη ανάπτυξη. Επιπρόσθετα, οι μελετητές δεν φαίνεται να έχουν λάβει υπόψη οποιαδήποτε στοιχεία από προηγούμενες καταγραφές πεδίου στην ευρύτερη περιοχή χωροθέτησης του προτεινόμενου έργου, περιλαμβανομένων των στοιχείων του Πτηνολογικού Συνδέσμου Κύπρου, της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας του Υπουργείου Εσωτερικών, της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος της Διοίκησης των Βρετανικών Βάσεων και κυρίως των πρωτογενών δεδομένων της επιστημονικής έρευνας και διδακτορικής διατριβής του Θωμά Χατζηκυριάκου.
Αντισταθμιστικά μέτρα
Για τη χορήγηση άδειας για το έργο το οποίο θα έχει περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή, χρειάζεται να ληφθούν αντισταθμιστικά μέτρα, σύμφωνα με την Περιβαλλοντική Αρχή. Ως τέτοια θεωρούνται τα πιο κάτω:
1) Επιπρόσθετα από τους όρους που περιλαμβάνονται στη Γνωμάτευση, πριν τη λήψη τελικής έγκρισης έναρξης/ λειτουργίας του έργου από την Πολεοδομική Αρχή, ο κύριος του έργου στα πλαίσια της πολεοδομικής νομοθεσίας να συνομολογήσει γραπτή συμφωνία με το Τμήμα Περιβάλλοντος που θα αφορά παραχώρηση σε χρηματικό ποσό €25.000 ανά έτος για την περίοδο κατασκευής, με σκοπό τη χρηματοδότηση στο Τμήμα Περιβάλλοντος της εφαρμογής και παρακολούθησης των όρων που αφορούν τη κατασκευή του έργου.
2) Για τα έτη 2019-2025 (για περίοδο 7 ετών) να παραχωρούνται €65.000 κάθε έτος, σε ειδικό λογαριασμό της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας το οποίο θα διαχειρίζεται. Το ποσό αυτό θα χρησιμοποιείται με αποκλειστικό αντικείμενο την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων ειδικότερα προς όφελος των ειδών που θα επηρεαστούν αλλά και της περιοχής γενικότερα. Οι δράσεις αφορούν τη διενέργεια μέτρων όπως εποπτεία, φύλαξη, έρευνα, καταμετρήσεις, αγορά εξοπλισμού, περιορισμό της όχλησης, της θανάτωσης από προσκρούσεις και άλλες εξειδικευμένες δράσεις. Οι δράσεις θα εστιαστούν κυρίως σε αρπακτικά είδη, όπως ο μαυρομμάτης και το μαυροφάλκονο, αλλά και σε σημαντικά υδρόβια και στρουθιόμορφα της Χερσονήσου Ακρωτηρίου.
Σοβαρό πρόβλημα διαχείρισης κουνουπιών
Επιπλέον, στη ΜΕΕΠ δεν γίνεται καθόλου αναφορά στο σοβαρότατο πρόβλημα παρουσίας κουνουπιών που υπάρχει στην περιοχή και της συσχέτισής του με το προτεινόμενο έργο. Δεν έχει γίνει εκτίμηση των επιπτώσεων από την παρουσία κουνουπιών προς το έργο, αλλά και των επιπτώσεων του έργου στην ήδη προβληματική κατάσταση που υπάρχει στην περιοχή (π.χ. κίνδυνος όξυνσης προβλήματος). Σύμφωνα με τις αρμόδιες Αρχές, στην ευρύτερη περιοχή του Ακρωτηρίου, λόγω και της παρουσίας του υγροτόπου, έχουν καταγραφεί διάφορα είδη κουνουπιών με κυρίαρχα οκτώ είδη, με διαφορετικά χαρακτηριστικά κύκλου ζωής και οικολογίας.