Αμέτρητοι μπουκμέικερς, κρουπιέρηδες, μα πάνω από όλα παίκτες έχουν περάσει στην ιστορία του σελιλόιντ με τα κινηματογραφικά τους κατορθώματα να έχουν σταθερό πρωταγωνιστή τον τζόγο και το πέπλο της αυτοκαταστροφικής γοητείας που τον περιβάλει.
Οι ταινίες με θέμα τον τζόγο, ή καλύτερα οι πιο αξιόλογες του είδους, μας έχουν προσφέρει δυνατά καρέ νικητών και αμετανόητων losers, σκηνές ανθολογίας, παρτίδες που έγραψαν ιστορία αλλά και καταιγισμό από ατάκες με περίοπτη θέση στο πάνθεον που περιβάλει το κινηματογραφικό σύμπαν.
Εμείς ανακαλέσαμε στη μνήμη μας μερικές από τις καλύτερες του είδους για την τελευταία δεκαετία και σας τις παρουσιάζουμε, ευελπιστώντας κάτι περισσότερο από το να σας τις θυμίσουμε. Αν διοργανώνετε τις δικές σας “θεματικές βραδιές” DVD-άδας, το παρόν κείμενο θα δώσει ιδέες για μαραθώνιους αφιερωμένους στον κινηματογραφικό τζόγο.
Χωρίς συγκεκριμένη σειρά λοιπόν… Lights, Camera, Action!
Croupier – Ο Κρουπιέρης (1998)
Σκηνοθεσία: Μάικ Χότζες
Διάρκεια: 94′
Tagline: “Hang On Tightly… Let Go Lightly” (Κρατήσου σφιχτά… Αφέσου χαλαρά)
Λίγα λόγια
Χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια μέχρι το “Get Carter” του Χότζες να πάρει την αναγνώριση που δικαιούνταν και συνολικά 13 μέχρι ο σκηνοθέτης να μας χαρίσει την επόμενή του ταινία, τον Κρουπιέρη, όμως η αναμονή άξιζε και με το παραπάνω. Βρετανικό νεο-νουάρ που αποτυπώνει εξαιρετικά την ατμόσφαιρα των καζίνο στο νησί, διαθέτει γερές τάσεις κυνισμού και σασπένς και έχει άσο στο μανίκι του έναν εξαιρετικό Κλάιβ Όουεν που δίνει ρεσιτάλ cool ερμηνείας. Αυτή άλλωστε ήταν που άνοιξε στον ηθοποιό όλες τις πόρτες χαρίζοντάς του πολλές ευκαιρίες για την καθιέρωση.
Υποδύεται τον Τζακ Μάνφρεντ, έναν συγγραφέα που ψάχνοντας έμπνευση για το ένα και μοναδικό βιβλίο που θα του χαρίσει την αναγνώριση πιάνει δουλειά σε καζίνο, Από κει και σε υπνωτική ατμόσφαιρα αρχίζει να ξετυλίγεται το κουβάρι της ταινίας με μπόλικες ανατροπές, τον πρωταγωνιστή να περιδιαβαίνει αρκετές φορές ανάμεσα στα όρια του τζογαδόρου και του αποστασιοποιημένου κρουπιέρη, με το αινιγματικό τέλος να αφήνει κάποια κενά για ορισμένους, κλείνοντας το μάτι στους υπόλοιπους.
Ατάκες
“Ο τζόγος δεν έχει να κάνει με τα λεφτά… Ο τζόγος έχει να κάνει με το να μην αντιμετωπίζεις την πραγματικότητα και να αγνοείς τις πιθανότητες.”
“Ένα κύμα έντασης τον κατέλαβε. Είχε εθιστεί και πάλι στο να βλέπει ανθρώπους να χάνουν…”
“Πρέπει να κάνεις μια επιλογή στη ζωή: Να είσαι τζογαδόρος ή κρουπιέρης…”
Τhe Cooler – Ο Γκαντέμης (2003)
Σκηνοθεσία: Γουέιν Κράμερ
Διάρκεια: 101′
Tagline: “When your life depends on losing… the last thing you need is lady luck” (Όταν η ζωή σου εξαρτάται από τη χασούρα… το τελευταίο πράγμα που χρειάζεσαι είναι η Lady luck)
Λίγα λόγια
Kαι αυτή την ταινία έχει σαν ατού τις ερμηνείες που μαζί με το πολύ πρωτότυπο σενάριο την κάνουν μοναδική στο είδος. Το Λας Βέγκας σαν σκηνικό μιας τέτοιας ταινίας μπορεί να μοιάζει αυτονόητο, η ταινία όμως καταρρίπτει αρκετά κλισέ και στην ουσία μιλά για τις ανθρώπινες σχέσεις, μέσα από το μικρόκοσμο της πόλης του τζόγου. Ο Γουίλιαμ Μέισι υποδύεται έναν επαγγελματία “γκαντέμη” που δουλεύει σε καζίνο και έχει την ικανότητα με ένα απλό βλέμμα ή άγγιγμα να κόψει μαχαίρι τη ρέντα των παικτών και να τους οδηγήσει στη χασούρα μέχρι τελευταίας μάρκας.
Αυτό αλλάζει όταν μπαίνει στη ζωή του ο έρωτας και μια γυναίκα που καταφέρνει να τον μετατρέψει από τον απόλυτο γκαντέμη στον “άνθρωπο γούρι”, κάτι που ασφαλώς και δεν αρέσει στον Άλεκ Μπόλντγουιν, το αφεντικό του καζίνο. Εξαιρετική ερμηνεία από τον ρολίστα σε πολλές ταινίες των αδερφών Κόεν, αλλά και τους άλλους δυο πρωταγωνιστές, πρωτότυπο σαν ιδέα με σκελετό που παραπέμπει σε θεωρίες ψυχολογίας “ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα, αλλάζει και την ποιότητά τους” και μοναδική του ίσως αδυναμία το κάπως ξενέρωτο για αρκετούς φινάλε.
Ατάκες
“That guy is kryptonite on a stick“(Αυτός ο τύπος είναι κρυπτονίτης σε ξυλάκι)
Ο “Γκαντέμης” αφού προκαλεί τόση κακοτυχία σε ένα παίκτη που μένει ταπί: “Βetter luck, next time”
Rounders – Οι Παίκτες (1998)
Σκηνοθεσία: Tζον Νταλ
Διάρκεια: 121′
Tagline: “In the game of life… Play the cards you’re dealt” (Στο παιχνίδι της ζωής… παίξε με τα χαρτιά που σου μοιράζουν”
Λίγα λόγια
Άλλη μια σχετική πρόσφατη ταινία με ζηλευτό καστ και τον Τζον Μάλκοβιτς να κλέβει όπως συνηθίζει -ακόμα και όταν τα λεπτά συμμετοχής του είναι ελάχιστα- την παράσταση. Εδώ ο Ματ Ντέιμον υποδύεται ίσως τον πιο babyface επιτυχημένο τζογαδόρο του σελιλόιντ, με ένα από τα δυνατά ατού της ταινίας να είναι η αποφυγή της αποενοχοποιήσης του εθισμoύ που κατακλύζει τον τζογαδόρο. Όσο κι αν ο πρωταγωνιστής μοιάζει φλώρος ολκής, όντας επιτυχημένος φοιτητής με “καυτό γκομενάκι” στο πλάι του και προσήλωση στα μάστερ, αρκεί μια αφορμή για να διεισδύσει βαθιά στο πάθος του πόκερ.
Τα χρέη του κολλητού (Έντουαρντ Νόρτον στο ανέβασμα), η γοητεία του παιχνιδιού αλλά και η ανάγκη του να κερδίσει από ένα σημείο και μετά την επιβίωση, συνάμα με τον εκκεντρικό KGB (το παρατσούκλι του Μάλκοβιτς) τον αναγκάζουν να φτάσει μέχρι το τέλος. Παρά το μπόλικο “pollitically correct” attitude, οι “Rounders” επιβιώνουν και με το παραπάνω. Κι αυτό γιατί παρά το ότι αυτή η στάση ζωής χαρακτηρίζει τον Ματ Ντέιμον -κάθε άλλο παρά πείθει στην όψη με χαρτοπαίκτη, όμως τελικά η επιλογή του είναι επιτυχής για αυτόν ακριβώς το λόγο-, τα εγκαταλείπει όλα για το πάθος του τζόγου. Οι πινελιές της ερμηνείας του Μάλκοβιτς προσθέτουν το κάτι παραπάνω και το κυριότερο…Όταν προβλήθηκε η ταινία στην Ελλάδα…το Ηοld’em έμοιαζε εξωτικό και πλέον οι παίκτες στη χώρα μας είναι χιλιάδες.
Ατάκες
“Αν δεν καταφέρεις να εντοπίσεις το κορόιδο του τραπεζιού στο πρώτο μισάωρο του παιχνιδιού, τότε ΕΣΥ είσαι το κορόιδο“
“Είναι ανήθικο να αφήσεις ένα κορόιδο να κρατήσει τα λεφτά του”
“Το παιχνίδι είναι No Limit Hold’em. H Κάντιλακ του πόκερ”
-“Ισοφαρίζω το ποντάρισμα. Γιατί αλλιώς δε θα σέβομαι τον εαυτό μου αύριο το πρωϊ”
-“Ο σεβασμός θα ναι το μόνο που θα σου χει μείνει αύριο το πρωί”
Owning Mahowny – Η Τυφλή Ζαριά του Νταν Μαχόουνι (2003)
Σκηνοθεσία: Ρίτσαρντ Κβιτνιόφσκι
Διάρκεια: 104′
Tagline: “To some it’s a game. To others it’s a habit. But to Dan Mahowny beating the odds is everything” (Για κάποιους είναι παιχνίδι, για άλλους συνήθειο αλλά για τον Νταν Μαχόνεϊ το να κερδίσει τις πιθανότητες είναι τα πάντα)
Λίγα λόγια
Η κατά την άποψή μου καλύτερη ταινία της τελευταίας δεκαετίας σε ότι έχει να κάνει με την ψυχολογία του τζογαδόρου. Όσοι έχετε δει το “Καπότε” θα υποψιάζεστε πως ο Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν πραγματικά δίνει ρέστα ερμηνείας και δικαιώνεστε καθώς η παρουσία του απογειώνει την ταινία. Με ρεαλιστική γραφή, αφού η ιστορία άλλωστε βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, η ταινία περιγράφει την πορεία ενός νεαρού στελέχους τράπεζας προς τα άδυτα του τζόγου. Ο Νταν Μαχόνεϊ εγκρίνει υπέρογκα δάνεια προς τον εαυτό του και στη συνέχεια τζογάρει μέχρι τελικής πτώσεως στα καζίνο.
Καμία νέα πίστωση που καταφέρνει να εξασφαλίσει -ερήμην φυσικά της τράπεζας-, καμιά παρέμβαση της κοπέλας του, που μοιάζει ανήμπορη έστω και να καταλαγιάσει το ασίγαστό του πάθος δεν στέκονται ικανά να τον σταματήσουν. Ο Νταν Μαχόνεϊ ζει σε ένα παράλληλο σύμπαν και βλέπει μόνο την πράσινη τσόχα μπροστά του. Ποντάρει με ένστικτο και όπως κάθε εθισμένος τζογαδόρος δε μπορεί ποτέ -ακόμα κι όταν κερδίζει πολλά- να σταματήσει. Η στιχομυθία στο τέλος της ταινίας είναι χαρακτηριστική:
Ατάκες
-“Τι βαθμό θα έβαζες με άριστα το 100 στις συγκινήσεις που σου πρόσφερε ο τζόγος;”
-“100”
-“Tι βαθμό θα έβαζες στη μεγαλύτερη συγκίνηση που απόλαυσες εκτός του τζόγου;”
-“20”
Ιntacto – Άθικτος (2001)
Σκηνοθεσία: Ρίτσαρντ Κβιτνιόφσκι
Διάρκεια: 104′
Tagline: “All bets are on” (Όλα τα στοιχήματα μετράνε)
Λίγα λόγια
Από τις σχετικά λιγότερο γνωστές ταινίες του είδους, που πάντως αν και διατηρώντας μια διαφορετική οπτική, έχουν κατεξοχήν και άρρηκτη σχέση με το τζόγο. Πολύ έξυπνη ιδέα με την τύχη να θεωρείται “προϊόν” το οποίο μπορεί να αλλάξει χέρια, είτε με το να πωληθεί, είτε με το να αποτελέσει έπαθλο στοιχήματος. Αμοραλιστικός και σκληρός ο κόσμος της, με τον θεατή να έχει κάθε ευκαιρία να ταυτιστεί με τον πρωταγωνιστή, αφού η πλοκή φέρνει τη μια ανατροπή μετά την άλλη και οι αποκαλύψεις κρατάνε αρκετά φυλαγμένα μυστικά μέχρι το τέλος. Μια κλειστή κάστα διοργανώνει επικίνδυνα παιχνίδια τύχης, με τον πιο τυχερό άνθρωπο στον κόσμο (Μαξ Φον Σίντοφ) να παίρνει μέρος στο αποκορύφωμα του τελευταίου.
Έχουν προηγηθεί αγώνες δρόμου εγκάρσια σε αυτοκινητόδρομους με δεμένα μάτια, προκλήσεις τύχης ανάμεσα σε επιζώντες αεροπορικών και αυτοκινητιστικών δυστυχημάτων και ένα σύμπαν που μοιάζει παράλογο όσο ταυτόχρονα και συναρπαστικό. Εδώ το μεγάλο ατού είναι η “χορευτική” σκηνοθεσία, το φιτίλι της πρωτότυπης ιδέας του σεναρίου και η σωστή κλιμάκωση σε πλοκή και δράση.
Ατάκες
“Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται τυχεροί… Άλλοι τζογάρουν για να γίνουν”
“Ο καθένας έχει ένα χάρισμα. Το δικό σου είναι να κλέβεις την τύχη των άλλων”
Οι παραπάνω είναι πέντε από τις καλύτερες ταινίες για τον τζόγο την τελευταία δεκαετία. Η σχετική all time λίστα είναι πολύ μακρύτερη και σίγουρα υπάρχουν πολλές ταινίες που θα κέρδιζαν με το σπαθί τους καλύτερο “βαθμό” από αυτές που αναφέραμε. Επειδή όλοι όσοι ασχολούνται με το σινεμά, κρύβουν λίγο ή περισσότερο ένα μικρό Δανίκα μέσα τους και κυρίως επειδή δεν θέλουμε με τίποτα να αφήσουμε αριστουργήματα έξω από αυτό το αφιέρωμα, ακολουθεί μια πιο σύντομη παράθεση με παλαιότερες ταινίες.
Τhe Sting – Tο Κεντρί (1973)
Από τις διασημότερες και καλύτερες ταινίες που ακουμπούν το θέμα, με τους Πολ Νιούμαν και Ρόμπερτ Ρέντφορντ να συλλαμβάνουν και να εκτελλούν ένα απίστευτης έμπνευσης κόλπο που ονομάζεται “κεντρί”, για να αποσπάσουν τα χρήματα ενός μαφιόζου τζογαδόρου. Σκηνή ανθολογίας αυτή με τον Νιούμαν να κάνει το μεθυσμένο κερδίζοντας όλες τις μάρκες στο τραπέζι. (Επτά Όσκαρ)
California Split – Ζάρια, πόκερ και κάτι άλλο» (1974)
O Ρόμπερτ Άλτμαν αποτυπώνει εξαιρετικά τον εθισμό του τζογαδόρου σε μια ταινία, τόσο εύστοχη σε αυτό που πραγματεύεται, που μοιάζει σωστή επιστημονική έρευνα. Χαρακτηριστική σκηνή αυτή με το στοίχημα ανάμεσα στους δυο απελπισμένους πρωταγωνιστές, για τα ονόματα των νάνων της Χιονάτης!
The Cincinnati Kid (1965)
Ο νέος είναι ωραίος… Ο Στηβ Μακουίν υποδύεται έναν γοητευτικό και ικανότατο παίκτη του πόκερ που προσπαθεί να πάρει τα σκήπτρα απο τον καλύτερο της Νέας Ορλεάνης που έχει το παρατσούκλι “Τhe Man”. Aκόμα και ταπί ο Στηβ δεν χάνει ποτέ αξιοπρέπεια και γοητεία σε μια παλιάς κοπής, αλλά εξαιρετικής καθόλα ταινίας.
La Baie des anges (1963) – Το λιμάνι των αγγέλων
Άλλο ένα από τα top προσωπικά favorites κι αυτό γιατί αν μαζί με τον τζόγο έχεις στο πλάι σου και μια Ζαν Μορό στα πολύ καλά της, τότε δεν έχεις να φοβηθείς τίποτα… Το ερωτικό γαϊτανάκι έχει φόντο τη ρουλέτα και ο Ζακ Ντεμί παρά το ότι δεν είχε την αναγνώριση των σύγχρονών του γάλλων σκηνοθετών, καταθέτει μια εξαιρετική ερωτική ιστορία με φόντο τον τζόγο.
Casino (1995)
O Σκορτσέζε αφού ασχολήθηκε με τους wise guys και τον υπόκοσμο της μαφίας διεξοδικότατα, τους τοποθέτησε σε μια ταινία μέσα στο Βέγκας και τα καζίνο… Πασίγνωστη και χιλιοπαιγμένη, με τον Τζο Πέσι να πυροβολεί ατάκες κατα ριπάς, τη Σάρον Στόουν να μοιάζει καλύτερη υποκριτικά από ποτέ και τον Ρόμπερτ ντε Νίρο να είναι όπως πάντα “Ace” (το παρατσούκλι του στην ταινία).
Αιώνιος φοιτητής (2001)
Nα και μια ελληνική του Βαγγέλη Σεϊτανίδη που είχε αποσπάσει καλή υποδοχή από το κοινό, όταν προβλήθηκε στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και μας ταξιδεύει στον κόσμο των ελληνικών καζίνο. Ο Αιμίλιος Χειλάκης αντί για συγγράματα ιατρικής, διαβάζει πιθανότητες και αριθμούς ρίχνοντας τις μπιλιές του στη ρουλέτα, μέχρι να μπλέξει με τη Μαρία Σολωμού…και την cult φιγούρα του πατέρα της για το μεγάλο κόλπο.
Ηοuse of games – Το σπίτι της απάτης (1987)
Ο Ντέιβιντ Μάμετ εκτός από εξαιρετικός σεναριογράφος καθιερώνεται μετά από αυτή την ταινία και σαν ικανός σκηνοθέτης. Και εδώ το πόκερ της λέσχης σε πρώτο πλάνο με την ιστορία να διηγείται την ιστορία των μικροαπατεώνων που διάγουν 24/7 προσπαθώντας να τη βγάλουν καθαρή τζογάροντας μέχρι την τελευταια τους ανάσα.
Καλή θέαση…
(Πηγή)